ZMIANY W PRZYGOTOWANIU DO MAŁŻEŃSTWA

Od dnia 1 czerwca 2020 r. obowiązują nowe normy regulujące przygotowanie do małżeństwa. Poniżej zostają przedstawione najbardziej istotne zmiany w sporządzaniu protokołu i celebracji sakramentu oraz wykaz sytuacji, w których istnieje konieczność udzielenia dyspensy lub zezwolenia na zawarcie małżeństwa.
 

Przed przystąpieniem do spisywania protokołu należy wspólnie z narzeczonymi odmówić modlitwę. Następnie należy od nich odebrać przysięgę religijną, że będą mówić prawdę. Osoby niewierzące są zwolnione z obowiązku przysięgi religijnej. Mogą natomiast złożyć przyrzeczenie o charakterze świeckim, co należy odnotować.

Narzeczeni powinni być słuchani pojedynczo. Duszpasterza wiąże tajemnica odnośnie informacji uzyskanych w trakcie sporządzania protokołu.

Co do zasady parafią właściwą dla udzielania sakramentu małżeństwa jest parafia, w której jedno z narzeczonych faktycznie zamieszkuje (a nie tam, gdzie ma zameldowanie) na stałe lub tymczasowo albo przebywa bez przerwy przynajmniej od miesiąca (dotyczy także osób przebywających poza Polską). Narzeczeni mają prawo do tego, aby za zgodą właściwego proboszcza wybrać inne miejsce dla zawarcia małżeństwa. Nie należy odmawiać im takiej zgody.

Protokół ma być sporządzany w parafii, w której faktycznie małżeństwo będzie zawierane. Norma ta nie dotyczy sytuacji, gdy małżeństwo ma być zawierane w kościołach nieparafialnych (np. zakonnych lub rektoralnych) oraz jeśli by narzeczonym trudno było dostosować się do tych norm ze względu np. na dużą odległość. Wtedy obowiązek sporządzenia protokołu spoczywa na proboszczu miejsca zamieszkania jednego
z narzeczonych.

Spisany protokół jest ważny przez rok.

W zapowiedziach wolno podawać jedynie imię i nazwisko narzeczonych oraz parafię ich aktualnego zamieszkania.

Przy wydawaniu metryki chrztu należy zawsze zaznaczać, że jest ona wydana w celu zawarcia małżeństwa. Ważność tego dokumentu wynosi 6 miesięcy.

Stwierdzenie stanu wolnego stron nie może być dokonane tylko na podstawie cywilnego wyroku rozwodowego lub na podstawie metryki chrztu wydanej poza Kościołem katolickim (dla chrześcijan niekatolików).

W przypadku małżeństw mieszanych wraz z prośbą o zezwolenie ordynariusza miejsca lub dyspensę do kurii należy przesyłać cały protokół wraz z wszystkimi załącznikami (łącznie
z Zaświadczeniem z USC).

Jeśli jedną ze stron małżeństwa jest osoba należąca do Kościoła wschodniego niekatolickiego po uzyskaniu zgody na sprawowanie sakramentu w czasie Mszy Świętej może ona przystąpić do Komunii Świętej. Małżeństwo katolika z osobą nieochrzczoną nie może być zawierane podczas Mszy Świętej. Ordynariusz miejsca nie jest uprawniony do wydania zgody na taką celebrację.

Konieczne jest zwrócenie się z prośbą do kurii o odpowiednią dyspensę lub zezwolenie w następujących przypadkach:

• przy przeszkodzie święceń (kan. 1087);
• przy przeszkodzie wieczystego ślubu czystości złożonego w instytucie zakonnym na prawie papieskim (kan. 1088);
• przy przeszkodzie występku (kan. 1090);
• przy rozwiązaniu poprzedniego małżeństwa mocą władzy papieskiej (małżeństwo niedopełnione, przywilej wiary) – kan. 1142 i 1706;
• gdy dwoje katolików prosi o możliwość zawarcia małżeństwa bez zachowania formy kanonicznej.
• przy przeszkodzie wieku (14 lat kobieta, 16 lat mężczyzna) – kan. 1083 § 1;
• przy przeszkodzie różnicy religii, tzn. przy małżeństwie zawieranym z osobą nieochrzczoną (kan. 1086 § 1);
• przy przeszkodzie pokrewieństwa w trzecim i czwartym stopniu linii bocznej (kan. 1091 § 2);
• przy przeszkodzie powinowactwa w linii prostej (kan. 1092);
• przy przeszkodzie przyzwoitości publicznej (kan. 1093);
• przy przeszkodzie pokrewieństwa prawnego (kan. 1094);
• przy przeszkodzie wieczystego ślubu czystości złożonego w instytucie zakonnym na prawie diecezjalnym (kan. 1088);
• w odniesieniu do katolików wschodnich: przy przeszkodzie powinowactwa w drugim stopniu linii bocznej (kan. 809 § 1 KKKW) i przeszkodzie pokrewieństwa duchowego (kan. 811 § 1 KKKW);
• przy zawieraniu małżeństwa mieszanego bez przepisanej formy kanonicznej (z wyjątkiem małżeństwa zawieranego w Cerkwi prawosławnej – w tym wypadku dyspensa wymagana jest do godziwości) (kan. 1127 § 2).
• przy zawieraniu małżeństwa mieszanego (z ważnie ochrzczonym niekatolikiem) – kan. 1124-1125;
• przy zawieraniu małżeństwa z osobą, która wystąpiła z Kościoła katolickiego, notorycznie porzuciła wiarę katolicką, względnie uważa się za osobę niewierzącą lub uporczywie nie praktykuje (kan. 1071 § 1, 4o i § 2);
• przy zawieraniu małżeństwa, które nie będzie wywierało skutków cywilnych (kan. 1071 § 1, 2o);
• jeśli nupturient jest małoletni (nie ukończył 18 lat) – kan. 1083 § 2;
• jeśli nupturient jest tułaczem (kan. 1071 § 1, 1o), emigrantem lub jest osobą zamieszkującą za granicą;
• jeśli nupturient poprzednio pozostawał w związku (cywilnym, religijnym, nieformalnym) z inną osobą i wiążą go naturalne obowiązki wobec dzieci lub innej strony wynikające z tamtego związku (kan. 1071 § 1, 3o);
• jeśli nupturient zawarł wcześniej małżeństwo (wyznaniowe lub cywilne) poza Kościołem katolickim;
• przy małżeństwie osoby, której władza kościelna (ordynariusz miejsca lub sąd kościelny) zabroniła zawarcia małżeństwa (kan. 1077 § 1 i 1682 § 1, art. 251 1-2 Instrukcji Dignitas connubii);
• gdy istnieją wątpliwości co do faktu chrztu lub ważności chrztu nupturienta;
• przy małżeństwie zawieranym pod warunkiem dotyczącym teraźniejszości lub przeszłości (kan. 1102 § 3);
• przy małżeństwie zawieranym tajnie (kan. 1130);
• przy małżeństwie zawieranym przez pełnomocnika (kan. 1071 § 1, 7 );
• przy małżeństwie osoby związanej cenzurą (kan. 1071 § 1, 5 );
• gdy zachodzi potrzeba udzielenia dyspensy od ogłoszenia zapowiedzi;
• przy małżeństwie kanonicznym zawieranym poza miejscem świętym (kan. 1118 § 2);
• przy zastosowaniu przywileju Pawłowego (kan. 1143);
• gdy istnieją bardzo poważne wątpliwości co do zdrowia psychicznego kandydata, jego zdolności do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich i wolności decyzji o zawarciu małżeństwa;
• - przy małżeństwie zawieranym przez osobę, co do której stanu wolnego istnieje wątpliwość;
• - w sytuacji, gdy nupturienci zamieszkujący w Polsce wyrażają wolę zawarcia małżeństwa za granicą.